Her ne kadar günlük hayatımızda moralimiz bozulduğunda ya da canımızı sıkan bir durum ile karşılaştığımızda hemen “depresyondayım” desek de depresyon, belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilen, psikolojik, biyolojik ve sosyal faktörlerin birleşiminden oluşan son derece karmaşık bir duygu durum bozukluğudur. Depresyon belirtileri bireyler arasında farklılık gösterebileceği gibi en sık karşılaşılan karakteristik özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir;
Ümitsizlik, değersizlik ve çaresizlik hisleri
Duyguları kontrol edememe
Günlük aktivitelere duyulan ilginin azalması
İştahta belirgin artış/azalış
Kiloda belirgin artış/azalış
Uyku düzeninde belirgin değişimler
Belirgin öfke ve huzursuzluk
Belirgin enerji kaybı
Kendinden nefret etme, şiddetli suçluluk duygusu
Dikkatsiz davranışlarda artış
Odaklanmakta problem
Nedeni belli olmayan fiziksel ağrılar
Depresyondaki bazı kişiler yaşadıkları durumu “derin bir boşluk duygusu” şeklinde tanımlarken bazı bireyler ise yaşam ile bağlantıları kopmuş, boş bir duygusuzluk hali şeklinde ifade edebilirler. Özellikle erkeklerde depresyon belirtileri genellikle şiddetli öfke nöbetleri ve huzursuzluk şeklinde olabilirken kadınlarda yoğun hissizlik, yaşamdan zevk alamama şeklinde kendisini gösterebilir.
Depresyon ve Ağlama Krizleri
Ağlamak her ne kadar depresyonun formal teşhis kriterleri arasında yer almasa da birçok kişi depresyondayken engel olamadıkları ağlama atakları geçirdiklerini ifade eder. Eğer engel olamadığınız biçimde, normalden daha fazla ağladığınızı düşünüyorsanız depresyonun diğer belirtilerini de gösterip göstermediğinizi gözden geçirmeniz faydalı olacaktır.
Kadınlarda depresyon belirtileri genellikle;
Kilo ve iştahta artış, özellikle karbonhidrat ağırlıklı beslenmeye yönelme
Artan uyku ihtiyacı
Yoğun suçluluk duyguları
Mevsime bağlı depresyon
Şeklinde kendisini gösterirken erkeklerde depresyon daha dışa dönük belirtilerle kendisini gösterebilir;
Uzun saatler çalışma
Yakın çevreyi oluşturan aile ve arkadaşlardan uzaklaşma
Madde kullanımı
Şiddete eğilimin artması, öfke nöbetleri
Sadakatsizlik gibi riskli davranışlarda artış.
Gençlerde görülen depresyon genellikle üzüntü nöbetlerinden çok huzursuzluk, öfke ve ajitasyon şeklinde kendisini gösterebilir. Depresyondaki gençlerde baş ağrısı, karın ağrısı gibi nedeni belli olmayan fiziksel ağrılar da görülebilir.
Yaşlı bireylerde görülen depresyon ise duygusal belirtilerden çok vücutta nedeni belli olmayan ağrılar, hafıza kayıpları gibi fiziksel belirtilerle kendisini gösterir. Kişisel bakımlarını aksatma ve kullanılması gereken ilaçları kullanmama gibi depresyon belirtileri de görülebilir.
Depresyon ve Cinsellik
Depresyon tanısı konan kişilerin cinsel yaşamlarında problem yaşaması oldukça sık karşılaşılan bir durumdur. Depresyon ile birlikte orgazm olamama, ereksiyon sorunları gibi problemler görülebilir ancak depresyon ile birlikte görülen cinsel problemler uygun tedavi yöntemleriyle rahatlıkla tedavi edilebilir.
Cinsellik ihtiyacı beynimizde başlar ve vücudumuzun cinsellik ile ilgili organlarına ulaşması gereken komutlar nörotransmitterlar aracılığıyla iletilir. Depresyon ve diğer duygu durum bozukluklarında cinsel isteksizlik gibi problemler yaşanmasının temel nedeni beynin bu nörotransmitterlar aracılığıyla iletişim kuran bölümlerinin olması gerektiği gibi çalışmamasıdır. Depresyon tanısı konan birçok erkek ve kadının cinsel istekte azalma ya da hiç cinsel istek duymama gibi şikayetler duymaları bu nedenledir.
Antidepresan kullanımı cinsel isteksizliğe neden olur mu?
Depresyon gibi duygu durum bozukluklarında doktorlar tarafından önerildiği taktirde antidepresan kullanımı etkili ve gerekli araçlar olsa da özellikle (SSRIs) olarak bilinen bazı antidepresan türleri istenmeyen yan etkilere neden olabilirler.
Antidepresanlar nörotransmitter olarak bilinen beyin kimyasallarının yapısını değiştirerek depresyondaki bireylerin duygu durumlarını iyileştirmeye yardımcı olurlar. Cinsellikle ilgili ihtiyaçlarımızda da aynı kimyasallar etkilidir. Bu nedenle antidepresanların, vücudumuzda cinsellikle ilgili mesajların iletilmesinden sorumlu olan sinir yolarını da etkileyerek cinsel problemlere yol açabildiği bilinmektedir. Kullanılan ilacın dozu arttıkça cinsel sorunlarla ilgili şikayetler de artabilir.
Antidepresan kullanımıyla ilişkili olabilecek cinsel sorunlar nelerdir?
Antidepresan kullanımıyla birlikte görülebilen cinsel problemler;
Cinsel birleşmeyi başlatamama
Sertleşme problemleri ya da geç boşalma
Cinsel isteksizlik
Orgazm olamama
psikologofisi.com
