COVID-19 ile İlgili Gerçekler
Doğru bir şekilde takıldığında, tıbbi maskeler çok az oksijen veya çok fazla karbondioksit solumana neden olmaz
Cerrahi maskeler olarak da bilinen tıbbi maskeler, başa ipler veya lastiklerle bağlanan düz veya pileli maskelerdir. Cerrahi maskeleri uzun süre takmak rahatsız edici olabilir, ancak çok az oksijen veya çok fazla karbondioksit solumana neden olmaz.
Alkol içmek COVID-19’u önlemez veya tedavi etmez
Alkol içmek seni COVID-19’a karşı korumaz. Çok fazla alkol tüketmek diğer sağlık sorunları riskini artırabilir.
Çamaşır suyu veya dezenfektan tüketmek tehlikelidir ve COVID-19’u önlemez
Çamaşır suyu ve diğer dezenfektanlar zehirlidir. Hiçbir koşulda bunları vücudunuza püskürtmeyin, içmeyin veya vücudunuzun herhangi bir yerinde kullanmayın. Bunlar sadece yüzeyleri dezenfekte etmek için dikkatli bir şekilde kullanılmalıdır.
Metanol veya etanol içmek tehlikelidir ve COVID-19’u önlemez veya tedavi etmez
Metanol ve etanol zehirleyicidir. Bunları içmek vücuttaki COVID-19 virüsünü öldürmez. Engellilik veya ölüme neden olabilir. Metanol ve etanol bazen yüzeyleri dikkatlice dezenfekte etmek için kullanılabilecek temizlik ürünlerinde kullanılır.
Nefesini tutmak COVID-19 için bir test yöntemi değildir
10 saniye veya daha fazla bir süre boyunca öksürmeden ya da herhangi bir rahatsızlık hissetmeden nefesini tutabilmek, COVID-19 veya başka bir akciğer hastalığının olmadığı anlamına gelmez. COVID-19 virüsünü taşıyıp taşımadığını öğrenmenin en iyi yolu bir laboratuvar testi yaptırmaktır.
Sarımsak yemek COVID-19’u önlemez veya tedavi etmez
Sarımsak bazı mikropları öldürebilen sağlıklı bir yiyecektir ancak insanları COVID-19’dan koruduğuna dair kanıt yoktur. COVID-19’dan kendini korumanın en iyi yolu, başkalarıyla aranda güvenli bir mesafe bırakmak ve ellerini sık sık ve iyice temizlemektir.
Genç kişiler COVID-19’a yakalanabilir
COVID-19 her yaştan insana bulaşabilir. Kaç yaşında olursa olsun herkes düzenli olarak ellerini yıkamak ve diğer kişilerle arasında güvenli bir mesafe bırakmak gibi önleme tedbirlerini uygulamalıdır.
Sıcaklık ve nem COVID-19’un yayılmasını durdurmaz
Hava ne kadar güneşli veya sıcak olursa olsun, COVID-19’a yakalanabilirsin. Havanın sıcak olduğu ülkeler de COVID-19 vakaları olduğunu bildirmiştir. COVID-19’dan kendini korumanın en iyi yolu, başkalarıyla aranda güvenli bir mesafe bırakmak ve ellerini sık sık ve iyice temizlemektir.
Acı biber yemek COVID-19’u önlemez veya tedavi etmez
Biberler lezzetli olabilir ama COVID-19’u önleyemez veya tedavi edemez. COVID-19’dan korunmanın en iyi yolu başkalarıyla aranda güvenli bir mesafeyi korumak ve ellerini sık sık ve iyice temizlemektir.
Hiçbir ilacın COVID-19’u tedavi ettiği, iyileştirdiği veya önlediği kanıtlanmadı
Çeşitli ilaçlar test edilmekte olsa da şu anda hiçbir ilacın COVID-19’u tedavi edebildiğine veya önleyebildiğine yönelik hiçbir kanıt yok. COVID-19’dan korunmanın en iyi yolu başkalarıyla aranda güvenli bir mesafeyi korumak ve ellerini sık sık ve iyice temizlemektir.
Antibiyotikler COVID-19’u tedavi etmez veya önlemez
Antibiyotikler virüslere değil sadece bakterilere karşı etkilidir. COVID-19’a bir virüs neden olmaktadır. COVID-19’a yakalanmış hastalar, aynı zamanda oluşan bakteriyel enfeksiyonların tedavisi için antibiyotik alabilir.
Vitamin ve mineral takviyeleri COVID-19’u tedavi etmez
Çinko, D ve C vitamini ve diğer besin takviyeleri güçlü bir bağışıklık sistemi ve genel olarak sağlıklı olmak için önemli olsalar da COVID-19’u tedavi etmez.
Sıcak banyolar COVID-19’u önlemez
Duşun veya banyon ne kadar sıcak olursa olsun, normal vücut sıcaklığın yaklaşık olarak aynı kalır. Son derece sıcak suyla banyo yapmak yanıklara neden olabilir. COVID-19’dan korunmanın en iyi yolu başkalarıyla aranda güvenli bir mesafeyi korumak ve ellerini sık sık ve iyice temizlemektir.
Soğuk hava ve kar COVID-19’u önlemez
Soğuk hava COVID-19’u tedavi etmez, iyileştirmez veya yayılmasını önlemez. COVID-19’dan korunmanın en iyi yolu başkalarıyla aranda güvenli bir mesafeyi korumak ve ellerini sık sık ve iyice temizlemektir.
Zatürre aşıları COVID-19’u önlemez
COVID-19 virüsü o kadar yeni ve farklı ki kendi aşısının olması gerekiyor. Mevcut aşılar önemle tavsiye edilir, ancak zatürreye karşı korunmak içindir.
El kurutucuları COVID-19’u önlemez
El kurutucuları COVID-19’u öldüremez. COVID-19’dan korunmak için ellerini sık sık alkol bazlı bir dezenfektan veya sabun ve suyla temizle. Ardından kağıt havlu veya sıcak hava kurutucusuyla iyice kurula.
Burnunu düzenli olarak tuzlu suyla yıkamak COVID-19’u önlemez
Düzenli olarak tuzlu suyla burun yıkamanın insanları COVID-19 veya diğer solunum yolu enfeksiyonlarından koruduğunu gösteren hiçbir kanıt yoktur. Soğuk algınlığını daha hızlı atlatmanıza yardımcı olabileceğine dair sınırlı kanıtlar vardır.
COVID-19’u önlemek veya tedavi etmek için ultraviyole lambaları kullanılmamalıdır
Cildi veya elleri dezenfekte etmek için UV lambaları kullanılmamalıdır. Bunlar cildini tahriş edebilir ve gözlerine zarar verebilir. Ellerini alkol bazlı bir dezenfektan veya sabun ve suyla temizlemek, COVID-19 virüsünden arındırmanın en etkili yoludur.
Sivrisinek ısırıkları COVID-19’u yaymaz
COVID-19’un sivrisinek ısırıklarından yayıldığını gösteren hiçbir kanıt yoktur. COVID-19 esas olarak virüsün bulaştığı bir kişi öksürdüğünde, hapşırdığında veya konuştuğunda ortaya çıkan damlacıklarla yayılır. Ayrıca virüsün bulaştığı bir yüzeye dokunup ardından gözlerine, burnuna veya ağzına dokunduğunda da yayılabilir. Kendini korumak için ellerini sık sık temizle ve evde sık dokunulan yüzeyleri dezenfekte et.
Karasinekler COVID-19’u yaymaz
COVID-19’un karasineklerden yayıldığını gösteren hiçbir kanıt yoktur. COVID-19 esas olarak virüsün bulaştığı bir kişi öksürdüğünde, hapşırdığında veya konuştuğunda ortaya çıkan damlacıklarla yayılır. Ayrıca virüsün bulaştığı bir yüzeye dokunup ardından gözlerine, burnuna veya ağzına dokunduğunda da yayılabilir. Kendini korumak için ellerini sık sık temizle ve evde sık dokunulan yüzeyleri dezenfekte et.
5G mobil ağlar COVID-19’u yaymaz
COVID-19’a neden olan da dahil olmak üzere virüsler radyo dalgalarında veya mobil ağlarda seyahat edemez. COVID-19, 5G mobil ağları olmayan pek çok ülkede yayılıyor.
COVID-19’un ayakkabılardan bulaşması pek olası değildir
COVID-19’un ayakkabılardan yayılma olasılığı çok düşüktür. İlave bir güvenlik adımı olarak, özellikle bebeklerin veya küçük çocukların yerde oynadığı durumlarda ayakkabılarını evin girişinde bırakmayı dene. Böylece ayakkabı tabanındaki kir veya pislikle teması önleyebilirsin.
COVID-19 bakteri değil virüs kaynaklıdır
COVID-19’a neden olan virüs Coronaviridae adlı bir virüs ailesine aittir. Antibiyotikler virüslere karşı etkili değildir. COVID-19’a yakalanmış bazı kişilerde aynı zamanda bakteriyel enfeksiyon da oluşur. Bu durumda, bir sağlık uzmanı antibiyotik kullanmayı tavsiye edebilir.
COVID-19’a yakalanan çoğu insan iyileşiyor
COVID-19’a yakalanan çoğu insan hafif veya orta şiddette belirtiler gösterir ve tıbbi yardımla iyileşebilir. Öksürük, ateş veya nefes darlığı gibi belirtilerin varsa, tıbbi yardım al. Sağlık kurumuna veya hastaneye gitmeden önce bir doktora telefon et. Ateşin varsa ve sıtma veya dang hummasının görüldüğü bir bölgede yaşıyorsan, hemen bir doktoru ara.
Termal kameralar COVID-19’u değil ateşi tespit eder
Termal kameralar COVID-19’dan kaynaklanabilecek ateşi olan kişileri tespit edebilir. Ancak COVID-19’a yakalanan herkesin ateşi çıkmaz. Termal kameralar, virüsün bulaştığı ama henüz ateşi çıkmamış kişileri de tespit edemez. Bunun nedeni, COVID-19’a yakalanmış kişilerin ateşinin çıkmasının 2 ila 10 günü bulmasıdır.
COVID-19 için risk altında olanlar sadece yaşlılar değil
COVID-19 virüsü tüm yaşlardaki insanlara bulaşabilir. 60 yaş üstü insanların ve astım, diyabet ve kalp hastalığı gibi rahatsızlıkları olanların ciddi şekilde hasta olma riski daha yüksektir. Herkes ellerini düzenli olarak yıkama ve başkalarıyla arasında güvenli bir mesafeyi koruma gibi önlemleri uygulamalıdır.
Hidroksiklorokinin COVID-19’u tedavi ettiği veya iyileştirdiği kanıtlanmadı
Hidroksiklorokin ve klorokin sıtma ve diğer hastalıkların tedavisi içindir. COVID-19 için bir tedavi olup olamayacağı araştırılmış ancak güncel veriler bunların COVID-19 kaynaklı ölümleri azaltmadığını veya hastalığı orta şiddette geçiren kişilere yardımcı olmadığını göstermektedir. Hidroksiklorokin ve klorokin sıtma ve otoimmün hastalıkları tedavi edebilir. Ancak bunları başka hastalıklar için veya tıbbi gözetim olmaksızın kullanmak ciddi yan etkilere neden olabilir ve kaçınılmalıdır.
Kaynak: Dünya Sağlık Örgütü
