Doğanın insanoğluna sunduğu büyük nimetlerden olan şifalı taşlar, insanlığın bedensel, ruhsal ve zihinsel olarak sağlıklı kalması için yüzyıllar boyunca kullanılmıştır. Uzun bir oluşum süresi geçirirler ve bu oluşum sürecinde birçok doğal enerjiyi yapılarında toplarlar. İşte bu pozitif enerji taşları değerli kılar. Her ne kadar bilimsel olarak ispatlanamasa da, insanlar deneme yanılma yöntemiyle pozitif enerjinin etkilerini hissetmişler ve hayatın her alanında kullanmaya başlamışlardır. Günümüzde taş pazarında değerli ve önemli bir yeri olan yeşim taşı da bunlardan biridir.
Doğada genel olarak yeşil renkte bulunan fakat ara ara sarı, kahverengi, kırmızı ve beyaz renklerde de görülen yeşim taşı, akik kadar değerli olan şifalı taşlardandır. Anavatanı Çin olan yeşim taşı adeta bu ülkeyle özdeşleşmiştir. Çin’le özdeşleşmesinin sebebi ise bir efsaneye dayanır. Efsaneye göre büyük Çin Ejderi’nin yeryüzüne boşalttığı tohumlar donarak yeşim taşını oluşturmuştur. İşte bu nedenle Çin için tılsım haline gelen yeşim taşı, adını tüm dünyaya duyurmuştur.
Yüzyıllardır mücevherat ve küçük heykel yapımında kullanılan yeşim taşının sertliği 6.5-7.0 arasındadır. Yeşim taşının iki çeşidi vardır. Jadeit ve nefrit.
Yeşim taşı mermerden daha sert, doğal bir taş cinsidir. Yapı olarak alüminyum, sodyum ve silikattan oluşan jadeit; magnezyum, kalsiyum ve demir silikattan oluşan nefrit olmak üzere iki çeşitten oluşur. Her çeşidin ve her rengin kendine özgü farklı özellikleri vardır. Şimdi bu iki çeşit yeşim taşının özelliklerini inceleyelim.
Jadeit Taşı
Mutluluk taşı olarak da adlandırılan jadeit taşı, faklı renklerde olabilir. Özellikle yeşilin farklı tonları başta olmak üzere sarı, kırmızı, leylak, portakal, siyah, pembe, kahverengi ve mavi renklerde olabilir. Ama en değerli olanı koyu yeşil renkte olanıdır. Volkanik olaylar sonucu oluşan Jadeit, bazı bölgelerde şahane yeşim taşı olarak bilinmektedir. Uzak Doğu ülkelerinde yüzyıllardır bilinen ve kullanılan jadeit, yapısında küçük taneciklerin bulunmasından dolayı işlenmesi oldukça zordur. Jadeit taşının sertlik derecesi 7’dir. Oldukça sert ve dayanıklı bir taştır. İşlenmesi zor olduğu içinde masrafı fazladır.
İncimsi, yağsı ve mumsu bir parlaklığı olan jadeit, opak görünüme yakın yarısaydamdır. Fazilet, sevgi ve toplumsal konumun sembolüdür. En değerli jadeit, Burma (Myanmar) Kolombiya, Kanada, ABD, Tibet ve Çin’de çıkartılır.
Şans getirdiğine inanılan Jadeit, eski çağlarda Çin’de yapılan evlerin temelinde ve çatılarında kullanılırdı. Sebebi ise; jadeit taşının evleri yıldırımlardan koruduğuna inanılmasıdır. Bunun yanında bolluk ve bereket getirmesi de diğer inançlar arasındadır.
Jadeit taşının etkisini arttırmak için arada temizlenmesi gerekir. Tuzlu ya da sirkeli suyun içinde 10 dk bekletebilir veya 1 gün güneşte bekleterek temizleyebilirsiniz. Yine jadeit taşından yapılmış takılarınızı aynı yöntemle temizlenebilirsiniz.
Nefrit Taşı
Nefrit türü yeşim taşı, jadeit türüne göre daha yaygın bulunur. Çinliler bu türü daha çok heykel yapımında kullanırlar. Çinliler oymalarını jedait taşının keşfine kadar yani 17. yüzyıldan sonra nefrit ile yapmışlardır. Renkleri genellikle yeşilin farklı tonlarıdır. Ama daha çok zeytin yeşilidir. Sertlik derececi 6,5 olan nefrit, kolay kırılan bir taştır. Jadeit taşı kadar sert yapıda değildir. Taşın yarısaydam ve mat görüntüsünün yanında, incimsi ve mumsu bir parlaklığı vardır ve iri parçalar halinde bulunur. Belli işlemlerden geçip, satışa sunulurken cilalandığı için daha parlak görünebilir. Cennet taşı olarakta bilinen nefrit, fazilet ve saadetin sembolüdür. Gizli özellikleri ve etkileri vardır. Üzerinde nefrit taşı taşıyan kişiler, onun güzelliklerinden ve faziletlerinden faydalanırlar.
Dünya üzerinde en önemli nefrit yatakları, Çin’deki Khotan ve Kaşgar bölgelerinde bulunur. Çin dışında Sibirya, Yeni Zelanda’nın Kuzey ve Güney Adası, Rusya, Kanada, Meksika, Brezilya, Amerika Birleşik Devletleri, Tayvan, Zimbabve, Almanya, Polonya ve İsviçre’de nefrit yatakları vardır.
Uzun yıllar Yeni Zelanda’da Maoriler tarafından süs ve silah yapımında kullanılmıştır. Günümüzde mücevher yapımı için kullanılan nefritin madenciliği kısıtlanarak, kontrol altına alınmıştır.
Böbrek rahatsızlıklarına iyi geldiği söylenen nefrit taşı, Uzak Doğu ülkelerinde çok değer verilen bir taştır.
